Antybiotykoterapia przy zapaleniu pęcherza

Antybiotyki są bardzo często przepisywane przez lekarzy pacjentom z zapaleniami dróg moczowych. Masowe ich stosowanie w tej dolegliwości i innych, doprowadziły do bardzo dużej oporności. Obecne rekomendacje wielu towarzystw medycznych i Ministerstwa Zdrowia, zalecają ostrożne stosowanie antybiotyków. Szczególnie w przypadku profilaktyki zapaleń nawrotowych, antybiotykoterapia sugerowana jest jako „ostatnia deska ratunku”.
Antybiotyki na zapalenie pęcherza alternatywa
W literaturze często podnoszone są następujące zastrzeżenia dotyczące stosowania antybiotyków w zapaleniach dróg moczowych:
  • Brak zgody co do schematu dawkowania, czasu rozpoczęcia i długości kuracji.
  • Brak współpracy pacjentów – ok. 60% ma nawroty występujące w ciągu 3 miesięcy.
  • Efekty uboczne (zakaz stosowania chinolonów i fluorochinolonów)
  • Rosnąca antybiotykooporność (Polska jest jednym liderów pod względem ilości stosowanych antybiotyków)
Według wytycznych Europejskiego Towarzystwa Urologicznego, antybiotykoterapia jest dopiero na końcu w trójstopniowej profilaktyce nawrotów zapaleń układu moczowego. Zalecana profilaktyka wygląda następująco:
  1. terapia behawioralna
  2. Terapia z zastosowaniem preparatów innych niż bakteriobójcze
  3. Profilaktyka antybiotykowa – dopiero gdy poprzednie metody okazały się nieskuteczne.
Terapia behawioralna polega na zastosowaniu się do odpowiednich reguł higienicznych (np. używanie papieru toaletowego we właściwy sposób), unikanie obcisłej i syntetycznej bielizny, właściwe i częste oddawania moczu (w tym oddawanie moczu po współżyciu), picie odpowiedniej ilości wody. 
 
Jako drugi etap Europejskie Towarzystwo Urologiczne zaleca zastosowanie preparatów o działaniu innym niż bakteriobójcze. Wśród proponowanych rozwiązań ważne są preparaty roślinne, które wykazują działanie odkażające i diuretyczne. Szczególnie podkreślono skuteczność terapii liściem mącznicy lekarskiej (uva-ursi) i korzeniem mniszka lekarskiego. 
 
Wytyczne wskazują na brak klinicznych dowodów skuteczności żurawiny w zapobieganiu nawrotom ZUM. 
 
Substancją, która budzi duże nadzieje jest d-mannoza. Autorzy rekomendacji powołują się na badanie, które potwierdziło podobną skuteczność d-mannozy do chemioterapeutyku nitrofurantoiny, przy czym, d-mannoza wykazywała zdecydowanie lepszy profil bezpieczeństwa, nie wywołując skutków ubocznych.
 

Terapia antybiotykowa jest zalecana dopiero w sytuacji braku wystarczającej skuteczności dwóch poprzednich rozwiązań. W profilaktyce ZUM możliwe są 2 rodzaje terapii:
  1. długoterminowa profilaktyka antybiotykowa.
  2. Antybiotyk po stosunku w jednorazowej dawce.
W antybiotykoterapii bardzo ważne jest stosowanie leków celowanych, po wcześniejszym określeniu jaki patogen wywołuje zapalenie i przeprowadzeniu całościowego wywiadu. 
 
Jednymi z najczęściej stosowanych antybiotyków są chinoliny i fluorochinolony. 
W 2019 roku Europejska Agencja Leków (European Medicines Agency) zakazała stosowania fluorochinolonów i chinologów w profilaktyce nawracających zapaleń dolnych odcinków układu moczowego. Zakaz był spowodowany poważnymi skutkami ubocznymi, które mogę powodować te antybiotyki. Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych wydał pełną listę antybiotyków mogących powodować poważne działania niepożądane. 
więcej »